افت فشار آب ساختمان یکی از مشکلات جدی است که در فصل گرما و در زمان پیک مصرف آب، بخصوص برای ساکنین طبقات بالاتر ساختمان پیش می‌آید. عوامل مختلفی مانند: مشکلات در سیستم آبرسانی ساختمان، خرابی و گرفتگی لوله‌ها، عدم وجود تجهیزات مناسب (مانند: مخزن آب، پمپ آب، سیستم لوله کشی مناسب و…) از دلایلی اصلی افت فشار آب در ساختمان‌ها هستند. در این مطلب، ضمن بررسی دلایل اصلی افت فشار آب، راهکارهایی ساده و در عین حال کاربردی، برای رفع کامل افت فشار آب ساختمان به شما عزیزان ارائه شده است.
دلایل اصلی افت فشار آب ساختمان
- گرفتگی لوله‌ها به دلیل کهنه بودن، رسوب یا زنگ زدگی لوله‌ها
- خرابی یا عدم وجود پمپ آب مناسب برای تمام طبقات
- خرابی یا عدم وجود منبع انبساط در ساختمان
- عدم وجود مخزن ذخیره آب مناسب در ساختمان
- نشتی یا ترکیدگی لوله‌های آب ساختمان
- استاندارد نبودن قطر لوله‌ها یا لوله کشی نامناسب
- خرابی آبگرمکن، پکیج دیواری یا موتورخانه مرکزی ساختمان
- معیوب بودن و خراب شدن شیر فشار شکن آب
- درست کار نکردن سوئیچ اتوماتیک
گرفتگی لوله‌ها به دلیل کهنه بودن، رسوب یا زنگ زدگی لوله‌ها
شیرها و اتصالات، نقش مهمی در حفظ فشار و جریان آب دارند. شایع‌ترین دلیل افت فشار آب ساختمان، نشتی لوله‌های آب است که در اثر عواملی مانند فرسودگی و پوسیدگی لوله‌های آب، تحمل ضربه، ترکیدگی و شکستگی، خرابی واشر شیر آب، نصب غیر اصولی، سست بودن و همینطور یخ زدن لوله‌های آب اتفاق می‌افتد.
راهکار: با شستشو و تمیزکاری لوله‌های قدیمی، رسوب و زنگ زدگی آنها را از بین ببرید، اما در صورتی که لوله‌های شما خیلی قدیمی شده یا دچار فرسودگی شدید شده است، باید آنها را تعویض کنید.
خرابی یا عدم وجود پمپ آب مناسب برای تمام طبقات
پمپ آب، یک دستگاه با قابلیت تنظیم فشار آب است که آب را با فشار به داخل لوله‌ها و انشعابات ساختمان هدایت می‌کند. موارد زیر باعث می‌شود پمپ آب به درستی کار نکند:
- خرابی پمپ آب و نشتی آن
- عدم تنظیم پِرِشِر سوئیچ پمپ تحت فشار
- خرابی منبع انبساط
- گرفتگی شیر صافی یا شیر فلکه کنتور
راهکار: اصلی‌ترین راهکار افزایش فشار آب ساختمان؛ خرید و نصب پمپ آب مناسب، با توجه به تعداد واحدها و طبقات ساختمان است، به نحوی که جوابگوی تامین فشار مورد نیاز برای تمامی واحدها به خصوص طبقات بالا باشد.
نکته مهم: در صورت موافقتِ سایر ساکنین ساختمان، خرید و نصب پمپ آب به صورت جداگانه برای واحد شخصی، یک راهکار است. بدین منظور، می‌توانید از پمپ‌های آب نیم اسب، بدون صدا یا کم صدا در داخل یا مشاعات واحد خود (در انباری، در تراس و…) استفاده کنید.
خرابی یا عدم وجود منبع انبساط در ساختمان
منبع انبساط در سیستم آبرسانی ساختمان، فشار اضافی در سیستم لوله‌کشی آب را تحمل و کمبود آب را جبران می‌کند. خراب شدن منبع آب انبساط یا مخزن تحت فشار در دو حالت اتفاق می‌افتد؛
- سوراخ شدن تیوپ داخل مخزن
- کم یا تنظیم نبودن فشار هوای تیوپ مخزن
هر یک از موارد بالا، منجر به خاموش و روشن شدن‌های مکرر پمپ آب، خرابی و حتی از کار افتادن آن می‌شود.
راهکار: در صورت مشاهده عواملی مانند پوسیدگی بدنه مخزن انبساط، سوراخ شدن تیوپ داخل مخزن، عدم تنظیم باد تیوپ یا تعریق بدنه مخزن انبساط، باید مخزن یا قطعات آن را تعویض کرد.
عدم وجود مخزن ذخیره آب مناسب در ساختمان
عدم وجود مخزن آب در ساختمان، ضمن اینکه غیر قانونی و تخلف است، باعث افت فشار آب ساختمان‌های مجاور نیز می‌شود. طبق مقررات ملی ساختمان، هر ساختمان باید با توجه به تعداد واحدهایش، حداقل یک مخزن آب مناسب داشته باشد. اینکه لیتراژ مناسب مخزن آب چقدر باید باشد؛ بر اساس تعداد طبقات و تعداد افراد ساکن در آن محاسبه می‌شود.
راهکار: تامین و نصب مخزن آب در ساختمان منجر به افزایش فشار آب، به خصوص در ساعات اوج مصرف و در زمان قطعی آب می‌شود. با داشتن مخزن آب در ساختمان، آب مورد نیاز در ساعات مختلف روز و شب، ذخیره می‌شود تا در زمان نیاز، با فشار مناسب به هر یک از واحدهای ساختمان منتقل شود. بنابراین طبق مقررات ملی ساختمان و شرکت آب و فاضلاب، سازندگان هر ساختمان موظف به خرید مخزن آب و نصب آن قبل از پمپ آب هستند.
نشتی یا ترکیدگی لوله‌های آب در ساختمان
گاهی لوله‌های آب ساختمان در اثر فرسودگی، پوسیدگی، ضربه یا فشار زیاد؛ دچار ترکیدگی یا نشتی آب می‌شود که به طور مستقیم دلیل افت فشار آب در ساختمان است.
راهکار: شما باید قبل از هر چیز، به بررسی سلامت لوله‌های سیستم آبرسانی ساختمان، جهت رفع نشتی آن بپردازید. اگر شما در پیدا کردنِ لوله‌ای که دچار نشتی آب شده، با مشکل مواجه هستید؛ حتما باید از دستگاه فلومتر برای تشخیص محل دقیق نشتی آن استفاده کنید. فلومتر دستگاهی است که به کمک آن می‌توانید محل دقیق نشتی لوله‌های آب را شناسایی کنید.
استاندارد نبودن قطر لوله‌ها و لوله‌کشی نامناسب در ساختمان
قطر لوله‌های آب از جمله مهمترین عواملی است که در زمان نصب باید توسط کارشناسان به خوبی بررسی شود. اگر قطر لوله‌های آب غیر استاندارد باشد؛ منجر به افت محسوس فشار آب در ساختمان می‌شود.
راهکار: تعویض و استانداردسازی لوله‌ها، منجر به افزایش فشار آب تمامی واحدهای ساختمان می‌شود. در نظر داشته باشید؛ در شرایطی که لوله کشی مناسب در ساختمان انجام نشده باشد؛ تعویض پمپ آب، منجر به افزایش فشار آب نمی‌شود! چه بسا به دلیل عدم تناسب بین سایز لوله و فشار پمپ آب، شبکه لوله کشی ساختمان با مشکل جدی مواجه شود.
خرابی آبگرمکن، پکیج دیواری یا موتورخانه مرکزی ساختمان
گاهی ممکن است؛ علیرغم فشار بالای آب سرد، لوله‌های آبگرمکن یا پکیج دچار گرفتگی می‌شود. در نتیجه فشار آب گرم واحد شما تا حدود زیادی کاهش پیدا می‌کند.
راهکار: گرفتگی‌ها و رسوب ناشی از املاح آب در لوله‌های پکیج یا آبگرمکن، به سادگی با انجام سرویس دوره‌ای پکیج، قابل رفع شدن است.
معیوب بودن و خراب شدن شیر فشار شکن آب
شیر فشار شکن آب، بر روی لوله اصلی آب ساختمان نصب می‌شود که در صورت خرابی، سیستم آبرسانی ساختمان را دچار مشکل می‌کند.
راهکار: حل مشکل فشار آب در زمان خرابی شیر فشار شکن؛ از طریق بررسی شیر فشار شکن آب توسط کارشناسان و اطمینان از بسته یا نیمه بسته بودن آن یا تعویض آن در صورت خرابی، انجام می‌شود.
درست کار نکردن سوئیچ اتوماتیک
پِرشِر سوئیچ اتوماتیک، یک دستگاه برای کنترل و تنظیم فشار آب است. تنظیم نبودن و درست کار نکردن سوئیچ اتوماتیک، باعث خرابی پمپ آب، افزایش هزینه‌های برق و کاهش فشار آب ساختمان می‌شود. البته باید توجه داشت که اتصال پمپ به مخزن آب، نیز در فشار آب ساختمان تاثیر دارند.
راهکار: بررسی و تمیز کردن سوئیچ اتوماتیک و تعویض قطعات آسیب‌دیده، راهکارهایی هستند که در صورت درست کار نکردن سوئیچ اتوماتیک برای حل مشکل افت فشار آب استفاده میشوند.
سخن پایانی
در این مطلب، دلایل اصلی افت فشار آب ساختمان و همینطور راهکارهایی جهت حل اصولی این مشکل را بررسی کردیم. در کنار رعایت الگوی صحیح مصرف، سالم بودنِ سیستم آبرسانی یک ساختمان از زمان نصب تا زمان بکارگیری از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که تاثیر مستقیم بر زندگی روزمره ما دارد. همچنین برای جلوگیری از ضررهای احتمالی، آگاهی از شرایط آبرسانی یک ساختمان برای ساکنین آن بسیار حیاتی است.