امروزه مخازن آب پلی اتیلن، به دلیل مزایای زیادی که نسبت به دیگر انواع منبع‌ها دارند، بهترین گزینه برای ذخیره آب هستند. اما در میان منبع‌های پلاستیکی، مخزن آب عمودی یا ایستاده، پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین مخزن پلی اتیلن است که در مصارف خانگی، صنعتی، کشاورزی و… کاربرد دارد.
از دلایل محبوبیت مخزن عمودی؛ می‌توان به قیمت پایین و اقتصادی آن اشاره داشت و همچنین تنوع ابعاد و امکان ذخیره آب با ظرفیت زیاد، باعث شده تا تقاضای خرید مخزن عمودی، نسبت به انواع دیگر تانکرهای پلی اتیلن در بازار بیشتر باشد. ضمن اینکه حجیم‌ترین مخازن آب، مخازن عمودی هستند و برخی از تولید‌کنندگان در ابعاد سفارشی نیز این نوع مخازن را تولید می‌کنند.
مخزن آب عمودی (ایستاده)
مخزن عمودی، منبعی به شکل استوانه است که با عنوان مخزن ایستاده هم شناخته می‌شود. ارتفاع این مخزن از عرض یا قطر آن بیشتر است و روی سطح مقطع گرد خود، به راحتی بر روی سطح زمین نصب می‌شود. تانکر عمودی برای فضای باز یا محیط های سرپوشیده (در صورتی که محدودیت ارتفاع نداشته باشد) مناسب‌ترین گزینه است.
انواع مخازن عمودی
مخازن آب پلاستیکی شرکت تهران پلیمر یارا، از نوع عمودی (ایستاده)؛ در حجم های ۵۵ تا ۲۰۰۰۰ لیتر و به صورت کاملا یکپارچه تولید می‌شوند. این مخازن دارای خاصیت آنتی باکتریال است و بر حسب تعداد لایه، شامل سه نوع؛ تک لایه، سه لایه و چهار لایه می باشد. انواع مختلف آنها (از نظر ارتفاع) نیز شامل کوتاه، متوسط و بلند می‌شود.
خاصیت آنتی باکتریال در مخازن عمودی
مخزن عمودی سه لایه آنتی باکتریال برای ذخیره آب شرب مناسب ترین گزینه است، چرا که از لایه‌ی میانی سیاه رنگ تشکیل شده که مانع از عبور نور آفتاب و ایجاد جلبک درون مخزن می‌شود. خاصیت آنتی باکتریالی این مخازن از ایجاد و رشد باکتری به داخل آن جلوگیری می‌کند. به همین دلیل، استفاده از مخزن سه لایه آنتی باکتریال برای ذخیره‌سازی آب شرب مناسب است.
اما مخازن تک لایه شفاف نیز برای ذخیره‌سازی مواد شیمیایی و مایعات اسیدی مناسب است چون نور خورشید (اشعه UV) تاثیری روی مایع درون آنها ندارد. این مخازن جایگزین بسیار مناسبی نسبت به مخازن فلزی برای ذخیره اسیدها و بازها هستند. قیمت مخزن آب نیز در صورتی که سه لایه آنتی باکتریال باشد، بیشتر از مخازن تک لایه در نظر گرفته می‌شود و دلیل آن نیز هزینه مواد اولیه بیشتر آن است.
ویژگی‌های مخزن ایستاده یا عمودی
- مقرون به صرفه و ارزان‌تر از سایر مخازن
- دارای تنوع زیاد در ۴۳ مدل مختلف کوتاه، متوسط و بلند
- دارای انواع تک لایه، سه لایه و چهار لایه
- دارای خاصیت آنتی باکتریال، جهت ذخیره‌سازی آب شرب
- تولید کاملا یکپارچه و بدون درز
- قابلیت متصل کردن چند مخزن به یکدیگر (کوپل کردن)
- بهترین گزینه برای نصب به صورت دفنی و در زیر زمین
- فود گرید (Food Grade) و بهداشتی
- سازگار با شرایط آب و هوایی گرمسیر و سردسیر
- دارای تاییدیه و استانداردهای ملی و بین‌المللی
اجزای سازنده منبع آب عمودی
1. بدنه
بدنه مخزن عمودی از جنس پلی اتیلن سنگین HDPE 3840 و به صورت تک لایه و چند لایه تولید می‌شود. در مخزن‌های عمودی چند لایه، هر لایه نقش و تاثیر منحصر به فردی در حفظ کیفیت و سلامت آب ذخیره شده دارد.
2. درب
درب مخزن آب، به شکل دو لایه و دارای پد مشکی رنگ است و ضمن محافظت از نفوذ نور خورشید و آلودگی به درون مخزن، امکان دسترسی جهت شستشوی دوره‌ای و تعویض اتصالات روی مخزن را فراهم می‌کند.
3. بازوها
به قسمت‌های تعبیه شده برای نصب اتصالات ورودی در قسمت فوقانی منبع‌های پلی اتیلن، اصطلاحا 'بازوهای مخزن' می‌گویند.
4. پایه
پایه نیز به محل نصب اتصالات خروجی در قسمت تحتانی مخزن گفته می‌شود.
5. اتصالات (فیتینگ)
بخش دیگری از اجزای تانکرهای پلاستیکی عمودی یا ایستاده نیز اتصالات ورودی و خروجی است که به آن 'فیتینگ' یا 'فلنج' هم گفته می‌شود. اتصالات با توجه به کاربرد مخزن می‌تواند برنجی یا پلیمری (ارتالون) باشد.
کاربرد مخازن آب عمودی (ایستاده)
بیشترین کاربرد مخازن عمودی، استفاده از آن برای ذخیره‌سازی آب آشامیدنی و در ساختمان‌های مسکونی است. اما از این نوع مخازن برای ذخیره‌سازی طیف زیادی از مایعات نیز استفاده می‌شود و در صنایع مختلفی مانند: غذایی، دارویی، کشاورزی، دامپروری، شیمیایی، پتروشیمی، تولیدی و … کاربرد دارد.
در لیست زیر، نگاهی به کاربردها این منبع آب می‌اندازیم:
- ذخیره آب آشامیدنی
- صنایع غذایی
- ذخیره و برداشت آب باران
- کشاورزی و آبیاری
- آبرسانی موقت
- آبرسانی به طیور و دام
- برنامه‌های مهندسی عمران که دسترسی به آب نیست
- ذخیره انبوه آب
نصب منبع آب عمودی
همانطور که به این موضوع اشاره کردیم؛ نصب مخزن آب عمودی یا ایستاده، راحت و آسان انجام می‌شود. دلیل اصلی این موضوع نیز ایستاده بودن آن است که باعث می‌شود تا نصب آن بسیار ساده باشد. از دیگر مخازنی که به صورت ایستاده و دارای ارتفاع بیشتری هستند، می‌توان به مخزن آسان‌رو اشاره داشت.
به طور کلی، در صورتی که محدودیت ارتفاع نداشته باشید؛ مخزن عمودی با اشغال سطح کمتر، بهترین و اقتصادی‌ترین انتخاب بین انواع مخازن آب است. بهترین موقعیت برای نصب مخزن آب عمودی را در لیست زیر قرار داده‌ایم:
- نصب در فضای باز و محوطه
- اتاقک تاسیسات و گوشه پارکینگ ها
- پشت بام یا ارتفاعات
نکته: در زمان نصب منبع آب عمودی در پشت‌بام، باید توجه داشته باشید که بار و تراکم باد در پشت بام را محاسبه کنید و در صورتی که احتمال تکان خوردن مخزن از طریق باد وجود داشته باشد، می‌توانید با قابلیت نصب میکسر مخزن عمودی، از پایه‌های تعبیه شده برای نصب آن استفاده کنید. در این شرایط با اطمینان خاطر، مخزن ایستاده خود را در پشت بام نصب کردید. ضمن اینکه نصب مخزن در پشت بام، به جهت نیروی ثقلی، باعث افزایش فشار آب ساختمان می‌شود.
مقایسه مخزن عمودی و افقی
تمامی این مخازن از پلی اتیلن که از خانواده پلاستیک‌ها هستند، تولید شده‌اند. منبع پلی اتیلن عمودی، از لحاظ قیمت و تنوع نسبت به سایر مخازن پلی اتیلنی برتری دارد. اما به دلیل ارتفاع بیشتر و سطح مقطع کمتر، برای تمامی متقاضیان خرید مخزن آب، مناسب نیست.
به عنوان مثال: همانطور که گفتیم برای نصب مخزن در پشت بام، مخازن عمودی ارتفاع بالاتری دارند و پیشنهاد می‌شود تا از مخزن افقی در پشت بام استفاده کنید. تفاوت عمده این دو مخزن در شکل ظاهری آنهاست و از نظر کیفی، هیچگونه تفاوتی با یکدیگر ندارند.
چرا قیمت مخزن عمودی از افقی پایین‌تر است؟
علت پایین‌تر بودن قیمت مخزن عمودی، شکل ظاهری آن است. مخزن افقی به دلیل پایه‌هایی که دارد، از مواد اولیه بیشتری تولید می‌شود و قیمت بیشتری دارد. ولی به طور کلی همه مخازن پلاستیکی از نظر کیفیت با یکدیگر یکسان هستند.
قابلیت کوپل کردن مخزن‌های عمودی
مخازن آب عمودی به دلیل ایستاده نصب شدن و شکل هندسی، فاقد هرگونه پایه یا برآمدگی و فرورفتگی هستند و راحت‌تر از دیگر انواع تانکرها به یکدیگر متصل می‌شوند. این فرآیند که اصطلاحا به آن 'کوپل کردن' گفته می‌شود، قابلیت این را به وجود می‌آورد که حجم آب بیشتری ذخیره شود. ضمن اینکه، این روش بهترین راهکار برای افزایش حجم آب ذخیره‌سازی شده است.
سخن پایانی
مخزن عمودی به عنوان بهترین مخزن آب پلی اتیلن از نظر محبوبیت و فروش است. این مخزن برای فضاهایی که محدودیت عرضی دارند، مناسب است و همینطور قیمت پایین‌تری به نسبت سایر مخازن دارد. در این مقاله، انواع مخازن عمودی را به همراه اجزاء و کاربرد آن در صنایع مختلف بررسی کردیم تا افرادی که قصد خرید این نوع مخزن را دارند، با آگاهی بیشتری نسبت به آن اقدام کنند.
